هگل یا اسپینوزا

هگل یا اسپینوزا | پی یر ماشری | ترجمۀ حجت اله رحیمی

پروفسور ماشری در کتاب هگل یا اسپینوزا کوشیده است با تحلیل و مواجهۀ آرای هگل و اسپینوزا به عنوان فیلسوفانی که سنت فلسفۀ معاصر را عمیقاً به تسخیر خود درآورده اند و همان قدر که به یکدیگر نزدیکند، از یکدیگر فاصله دارند، مفهوم خاص خود را از امر دیالکتیک ارائه کند. بحث در بارۀ دیالکتیک، تعیّن و نفی دغدغۀ عمدۀ فیلسوفانی بود که طی قرن بیستم ناظر جریان های سیاسی و اجتماعی عصر خویش بودند. در واقع این مفاهیم دربرگیرندۀ مفاهیم اساسی تفکر در این برهۀ زمانی خاص بودند؛ یعنی مفاهیمی بودند که اندیشه برای مفهوم پردازی در بارۀ محتوای اجتماعیِ پیش رو به آن ها نیاز داشت و البته هنوز هم اهمیتشان را در مباحث فلسفی و اجتماعی حفظ کرده اند. اهمیت این مفاهیم عمدتاً ناشی از پیوستگی این دو مفهوم کلیدی با مجموعۀ گسترده ای از مفاهیم پر چالش دیگر در فلسفۀ معاصر است. بحث دربارۀ مفاهیمی مانند کثرت گرایی، آزادی و جبر، نقد و امکان پذیری آن، میزان توانمندی منطق صوری و روش شناسی متعارف در فرایند کسب معرفت، جایگاه امر انضمامی در پژوهش های فلسفی معاصر، مفهوم پراکتیس و نسبت آن با تفکر انتزاعی، تقدم و تأخر تفکر جغرافیایی و تفکر تاریخی در برخورد با این مسائل که همچنان از مفاهیم مطرح در فلسفۀ معاصر محسوب می شوند، از جمله مباحث مطرح شده در این کتاب است و می توان در بارۀ آن ها اندیشید. این مفاهیم افزون بر تفکر فلسفی، فلسفۀ اجتماعی معاصر را نیز به شدت درگیر کرده اند.