آنتونیو گرامشی

آنتونیو گرامشی | جیمز جول | ترجمه محمدرضا زمردی

آنتونیو گرامشی (۱۸۹۱-۱۹۳۷) زندگانی کوتاه و پرتلاطمی داشت، ولی در همین فرصت اندک و با وجود تنگناها و مصایب متعددی که همواره با آن ها دست به گریبان بود، ترکیب بی مانندی از عمل گرایی سیاسی و خلاقیت نظری را به نمایش گذاشت. حاصل این زندگیِ توفانی و رنج آلود که لحظه به لحظۀ آن در مبارزه ای بی امان علیه فاشیسم سپری شد، مجموعه ای از آثار پرشمار و خلاقانه بود که عمدتاً در قالب یادداشت های کوتاه و دفاتر پراکنده بر جای مانده اند، ولی تأثیری شگرف بر اندیشۀ سیاسی و اجتماعیِ پس از او، خصوصاً در حوزۀ اندیشۀ مارکسیستی، گذاشته اند. شاید کم تر کسی چون این مارکسیست خستگی ناپذیر ایتالیایی را بتوان یافت که عمل و اندیشه اش این چنین در هم تنیده باشند. از همین روست که ضرورت در دست داشتن روایتی، که حاصل ترکیب ظریف رخدادهای زندگینامه ای و تولیدات فکری او باشد، انکارناپذیر است.

جیمز جول (۱۹۱۸-۱۹۹۴)، مورخ برجستۀ انگلیسی، که متخصص تاریخ آنارشیسم و سوسیالیسم نیز بود، در کتاب خود از حال و هوای حاکم بر اغلب آثار مشابه فراتر می رود و شرحی خواندنی از اندیشۀ گرامشی بر بستری زندگینامه ای ارائه می کند. جول در بخش نخست کتاب، روایتی از زندگی گرامشی را در کنار تحولات سیاسی عمدۀ ایتالیا عرضه می کند و پس از ارائۀ خط سیر تکامل فکری فیلسوف ایتالیایی، در فصل دوم، شرحی از مهم ترین وجوه اندیشۀ این فیلسوف مارکسیست به دست می دهد.